Nie żyje Janusz Tazbir

3 maja w wieku 88 lat zmarł prof. Janusz Tazbir, historyk i publicysta, członek Polskiej Akademii Nauk, badacz reformacji i kontrreformacji.

Janusz Tazbir urodził się 5 sierpnia 1927 w Kałuszynie. Ukończył VII Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Warszawie, następnie studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim. Magisterium uzyskał w Instytucie Historii UW w 1950. Tam też uzyskał w 1954 stopień doktorski (kandydat nauk historycznych) na podstawie rozprawy napisanej pod kierunkiem Władysława Tomkiewicza. Habilitował się w 1960 w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. Profesorem nadzwyczajnym został w 1966, a profesorem zwyczajnym w 1973. Pracownik IH PAN w latach 1953-97 (zastępca dyrektora 1968-83, dyrektor 1983-90). Wiceprezes PAN w latach 1999-2003. Był członkiem PAN: korespondentem od 1983, rzeczywistym od 1989. Był członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności i członkiem Komitetu Nauk Historycznych PAN. Doktor honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (2000) i Rosyjskiej Akademii Nauk.

W 1965 został redaktorem naczelnym rocznika „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”. W latach 1986-89 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Był przewodniczącym rady naukowej Polskiego Słownika Biograficznego. Przez wiele lat pełnił funkcję przewodniczącego Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz prestiżowych gremiów naukowych m.in. Nagrody Naukowej KLIO (członek jury od 1996). Przewodniczył kapitule Konkursu o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera, od 1984 prowadzonego przez Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze „Stopka” z Łomży.
Zajmował się badaniami nad historią kultury oraz ruchów religijnych w Polsce XVI i XVII wieku, był publicystą i popularyzatorem wiedzy historycznej oraz autorem szkiców o literaturze (m.in. opracował i wydał antologię Literatura antyjezuicka w Polsce 1578- 1925).

Otrzymał nagrodę miesięcznika „Odra” 2011 za „zbiór napisanych z wielką pasją i talentem literackim esejów historycznych Od sasa do lasa oraz dziesiątki wcześniejszych książek, będących mądrymi przewodnikami po przeszłości Polski.” W 2012 został wybrany Warszawskim Twórcą w Nagrodzie Literackiej Miasta St. Warszawa; „Romans literatury i historii” – tak określił twórczość laureata przewodniczący jury Andrzej Makowiecki.

Kawaler Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1999 za wybitne zasługi dla rozwoju nauki polskiej), Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski (1992), Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (1978), Złotego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2008).

W humanistyce obowiązuje zasada, że im kto więcej napisał, tym więcej sformułował błędnych hipotez. (…) zmianę poglądów można mieć za złe historykom tylko wówczas, kiedy zbiega się ona w dziwny sposób ze zmianą ustroju, struktury politycznej itd.
(Janusz Tazbir)

(info wg wikipedia i culture.pl)