Odeszli od nas Rynek wydawniczy

Nie żyje Ernest Bryll

Zmarł Ernest Bryll – poeta, pisarz, autor tekstów piosenek, dziennikarz, tłumacz, krytyk filmowy i dyplomata. Miał 89 lat.

Ernest Bryll urodził się 1 marca 1935 roku w Warszawie. W czasie okupacji był Zawiszakiem – członkiem najmłodszej drużyny Szarych Szeregów. Po wojnie krótko konspirował w podziemnym skautingu, maturę zdał jako szesnastolatek. Po krótkim epizodzie robotniczym w gdyńskiej elektrowni portowej dostał się na polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim.

Wychowany w tradycji patriotycznej II Rzeczypospolitej – ojciec Stanisław był przedwojennym wojskowym – bez większych skrupułów odnalazł się jednak w powojennej rzeczywistości. Był dziennikarzem, szefem zespołów filmowych, kierownikiem literackim teatrów, tłumaczem, autorem musicali, dramaturgiem i dyplomatą (w latach 1991-1995 pełnił funkcję ambasadora RP w Irlandii).

Przede wszystkim był jednak cenionym poetą, który zadebiutował w 1958 roku utworem „Wigilie wariata”. Opublikował prawie 40 tomów wierszy, m.in.: „Autoportret z bykiem”, „Sztuka stosowana”, „Mazowsze”, „Czasem spotykam siebie”, „Adwent”.

Po odwilży 1956 roku został jednym z współtwórców tygodnika „Współczesność”. W 1958 roku wydał pierwszy tomik „Wigilie wariata”. Dwa lata później pismo rozwiązano, a on otrzymał wilczy bilet, co w praktyce oznaczało zakaz publikacji.

W 1964 roku został kierownikiem literackim Teatru Telewizji. W następnych latach otrzymał kolejne lukratywne stanowiska w PRL-owskich instytucjach – łącznie z funkcją dyrektora Polskiego Instytutu Kultury w Londynie.

Regularnie pisał sztuki cieszące się powodzeniem u widzów i realizatorów, m.in. „Rzecz listopadową” (1968), „Po górach po chmurach” (1969). Napisał również oratorium „Kolęda-Nocka”. „Na szkle malowane” – śpiewogra z muzyką Katarzyny Gaertner i scenografią Adama Kiliana miała tylko w 1970 roku pięć premier w całym kraju. Spektakl w warszawskim Teatrze Dramatycznym zagrano do czerwca 1976 roku 470 razy. Sukcesami były również „Kolęda-Nocka” (1980) i zagrany w podziemiu – dosłownie, bo w piwnicy kościoła na Żytniej i w przenośni, bo poza cenzurą – „Wieczernik” (1984) w reżyserii Andrzeja Wajdy.

Po ogłoszeniu stanu wojennego Bryll wystąpił z PZPR. Po zmianie ustroju organizował pierwszą od czasów wojny ambasadę polską w Irlandii.

Bryll był autorem tekstów kilku popularnych piosenek – m.in. „Psalmu stojących w kolejce”, który – w wykonaniu Krystyny Prońko – stał się przebojem Karnawału Solidarności w latach 1980-81. Jego utwory śpiewali także, m.in.: Maryla Rodowicz, Halina Frąckowiak, Stan Borys i Jerzy Połomski. Jego teksty wykonywały popularne zespoły – Skaldowie oraz 2 plus 1.

Zajmował się również tłumaczeniem literatury czeskiej i irlandzkiej.

Ernest Bryll został odznaczony Orderem Kawalera Irlandzkiego Rodu Królewskiego O’Conor (1995) oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Był laureatem szeregu nagród literackich, m.in.: Nagrody Czerwonej Róży (1961), Nagrody im. W. Broniewskiego w dziedzinie poezji (1964), Nagrody im. Stanisława Piętaka za tom poezji „Mazowsze” (1968) oraz Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy (2009), Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii „Warszawski Twórca” (2018) czy Wielkiej Nagrody im. Witolda Hulewicza (2021).

W 2021 roku otrzymał Medal Per Artem ad Deum przyznany mu przez Papieską Radę ds. Kultury „za osiągnięcia, które w istotny sposób przyczyniają się do pogłębiania dialogu różnych kultur współczesnego świata, promując człowieka jako jednostkę”.

W 2010 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2023 roku uhonorowano go Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. 

(info wg PAP)

.

Dodaj komentarz