Filip Trzaska (1919-2014)

10 czerwca 2014 roku w wieku 95 lat odszedł od nas Filip Trzaska, nestor polskiego ruchu wydawniczego i księgarstwa. Wraz z jego odejściem polska książka poniosła ogromną stratę.

Żegnamy Go z wielkim smutkiem
Polskie Towarzystwo Wydawców Książek, redakcja „Wydawcy”.

………………………………………..

FILIP TRZASKA
Redaktor, typograf; ur. 26 XII 1919, Łączna (obecnie w Nowym Dworze Mazowieckim); pochodził z rodziny współwłaścicieli znanej, zasłużonej firmy wydawniczo-księgarskiej Księgarni Wydawniczej TRZASKA, EVERT, MICHALSKI (TEM). Wykształcenie: Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty w Pułtusku 1938-39 (ukończona w stopniu plutonowego podchorązego), 1941-44 studia w tajnej Szkole Głównej Handlowej, kierowanej przez prof. Edwarda Lipińskiego (pn. Miejska Szkoła Handlowa), zweryfikowane w Szkole Głównej Handlowej 1945/46;.1868-69 Kurs Pedagogiczny Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Droga życiowa, praca, kariera zawodowa: w kampanii wrześniowej 1939 w szeregach 3 Batalionu Strzelców z Rembertowa (walczył w okolicach Mławy), brał udział w obronie Warszawy; uczestnik powstania warszawskiego (spiker audycji niemieckojęzycznych w radiostacji powstańczej «Błyskawica», dowódca patrolu megafonowego w ramach Akcji N); 1945 w Wojsku Polskim, uczestnik walk nad Odrą, a następnie bieszczadzkiej operacji w ramach akcji «Wisła»; zdemobilizowany. 1945-52 pracował w firmie TRZASKA, EVERT, MICHALSKI w Warszawie (w dziale polskim, potem zagranicznym, następnie wydawniczym – jako szef ds. technicznych i produkcji); po likwidacji firmy w 1952, zatrudniony do 1955 w Państwowych Wydawnictwach Technicznych jako redaktor techniczny a następnie kierownik redakcji technicznej; 1955-56 kierownik techniczny w Wydawnictwach Przemysłu Lekkiego i Spożywczego; 1956-59 naczelny redaktor techniczny, następnie zastępca dyrektora ds. techniczno-produkcyjnych Wydawnictw Czasopism Technicznych NOT; 1959-62 zastępca dyrektora ds. produkcyjno-technicznych w Biurze Wydawniczo-Propagandowym «Ruch»; 1962-90 w Wydawnictwie Związkowym CRZZ (następnie Instytut Wydawniczy CRZZ i Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych) – kolejno kierownik działu techniczno-produkcyjnego i redakcji wydawnictw zleconych; 1991-94 główny specjalista ds. wydawniczych w Polskiej Oficynie Wydawniczej BGW. Równolegle prowadził aktywną działalność szkoleniową i pedagogiczną: 1969-72 wykładał księgoznawstwo w Liceum Księgarskim w Warszawie, 1970-77 uczył technologii redakcji technicznej w Policealnym Studium dla Redaktorów Technicznych, 1971-75 był wykładowcą techniki wydawniczej w Instytucie Poligrafii Politechniki Warszawskiej; 1988 -92 wykładał zasady techniki wydawniczej i podstawy poligrafii na Podyplomowym Studium Edytorstwa w Instytucie Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego; prowadził także wieloletnią działalność szkoleniową w ramach Kursów Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek (PTWK). Działalność społeczna: aktywny w organizacjach zawodowych – 1946-50 w Związku Księgarzy Polskich, a od 1956 w Stowarzyszeniu Księgarzy Polskich (SKP), od 1977 starosta (przewodniczący) Klubu Miłośników Księgarstwa; od 1959 działał w PTWK (1970-74 w Prezydium Zarządu Głównego, 1974-80 w Zarządzie Głównym, 1970-92 w Komisji Szkoleniowej – prowadził Kursy PTWK dla redaktorów merytorycznych, technicznych i korektorów). Członek Sekcji Poligrafów Stowarzyszenia Inżynierów i Mechaników Polskich oraz Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego (od 1960). Działał również w organizacjach kombatanckich: 1967-93 członek ZBoWiD, następnie w Światowym Związku Żołnierzy AK, Okrąg Warszawa (sekretarz komisji rewizyjnej Koła Komendy Głównej AK). Publikacje: autor skryptów i poradników szkolenia zawodowego, popularnych informatorów o przemyśle poligraficznym i polskich wydawnictwach; opublikował: Wybrane zagadnienia techniki wydawniczej ( 1967; wyd. II 1987), Redakcja techniczna książki (1975. wyd. II pt. Poradnik redaktora, 1976), Poznajemy zawody – przemysł poligraficzny (1978); współautor (z M. Drabczyńskim i T. Galewskim) Od rękopisu do książki (1958), autor rozdziału «Przemysł poligraficzny» w Małej encyklopedii techniki, a także autor obszernego wstępu do wydanego 1975 w pięciu językach rejestru polskich wydawnictw. Ponadto jest autorem wspomnień zmieszczonych w książce Akcja N (1972) oraz autorem słownika biograficznego członków Koła Komendy Głównej Światowego Związku Żołnierzy AK (1997); przetłumaczył (z synem Pawłem) Bajki Ezopa (t. 1-12, 1992). Odznaczenia: Złoty Medal Gloria Artis (2008), Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyże Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Partyzancki, Krzyż Walecznych, Warszawski Krzyż Powstańczy, Złota Odznaka Honorowa SKP, Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939; Zasłużony Działacz Kultury, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Odznaka Honorowa PTWK., Zasłużony dla Warszawy (2008)
(oprac. Maria Mirecka)