Profesor Andrzej Roman Makowski, współpracownik prof. Felicjana Piątkowskiego, został pierwszym kierownikiem poligraficznych studiów wieczorowych, które rozpoczęły kształcenie przyszłych inżynierów w roku akademickim 1967/1968. Ten wspaniały naukowiec i pedagog do ostatnich chwil swojego życia wykazywał zainteresowanie i dbał o rozwiązywanie problemów kształcenia kadry poligraficznej oraz dostrzegał znaczenie poligrafii jako dyscypliny naukowej we współczesnym świecie, pełnym dostępnych dla wszystkich mediów.
Profesor Andrzej Makowski urodził się 23.10.1931 roku w Warszawie, gdzie ukończył Gimnazjum i Liceum im. Gen. Jakuba Jasińskiego. Wychowany został w kulcie wartości pojęć: ojczyzna, patriotyzm, prawda, prawość, nauka, praca i zamiłowanie do niej, troska o godność człowieka oraz pomoc potrzebującym. Z rodzinnego domu wyniósł także rozbudzone zainteresowania sztukami pięknymi.
W latach 1950-1956 studiował na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. W 1954 r. ukończył studia inżynierskie w zakresie pomiarów podstawowych, a w 1956 r. magisterskie w zakresie kartografii. W latach 1958-1962 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1966 r. uzyskał tytuł doktora nauk technicznych za rozprawę doktorską „Estetyczny i użytkowy aspekt barwy na mapie”, napisaną pod kierunkiem prof. Felicjana Piątkowskiego, w której mógł wykorzystać wiedzę uzyskaną na dwóch tak różnych uczelniach. Zawarte w niej tezy przyniosły mu uznanie międzynarodowe. W 1976 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego po przedłożeniu rozprawy „Podstawa technologii barwy w kartografii”, która wprowadziła parametryzację barwy do metodyki opracowywania i produkcji map. 10 grudnia 1991 r. uzyskał tytuł profesora nauk technicznych nadany przez Prezydenta RP. Kartografia, malarstwo i trzecia Jego pasja – poligrafia – pozwoliły Mu w pracy zawodowej zespolić technikę, sztukę oraz predyspozycje pedagogiczne
Wszystkie etapy kariery naukowej i zawodowej realizował na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Pracę rozpoczął w 1955 r. w Zakładzie Reprodukcji Katedry Kartografii, potem w Zakładzie Kartografii Instytutu Fotogrametrii i Kartografii najpierw jako asystent w latach 1955-59, następnie jako starszy asystent w latach 1959-1965 i adiunkt w latach 1965-1977. W latach 1977-1990 był zatrudniony na stanowisku docenta na Politechnice Warszawskiej, a od roku 1990 do 2000 – profesora nadzwyczajnego i od 2000 profesora zwyczajnego. W latach 1991-2003 był Dyrektorem Instytutu Fotogrametrii i Kartografii oraz Kierownikiem Zakładu Kartografii IFiK.
Od 1955 roku prowadził ćwiczenia, a od 1968 do 1985 także wykłady z Reprodukcji kartograficznej, po czym z nowo opracowanego przedmiotu Technologia wydania mapy na kursie ogólnym i specjalizacji Kartografia. Wykładał również Reprodukcję kartograficzną na studiach geograficznych UW w latach 1967-73 oraz dla studentów specjalizacji Kartografia na UMCS w Lublinie w latach 1984-88, a także przedmiot Teoria barwy dla poligrafów w Instytucie Poligrafii Wydziału GiK PW.
W 1964 r. został członkiem Rady Naukowej Instytutu Geodezji i Kartografii. W latach 1978-1984 pełnił funkcję Prodziekana ds. studiów dla pracujących i został wybrany na Dziekana Wydziału Geodezji i Kartografii na kadencję 1984-1987. 30 listopada 1985 roku, decyzją ówczesnego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, z przyczyn politycznych został usunięty z funkcji. Kontynuował jednak swoją działalność na Politechnice Warszawskiej. W latach 1991–2002 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Bibliotecznej PW. Senator Politechniki Warszawskiej w latach 1981-1983, 1984-1985 i 1990-1993.
Profesor Andrzej Makowski był członkiem Komitetu ds. Kartografii przy prezesie GUGiK w latach 1972-1988. Od 1990 r. członek, a w latach 1994-2007 wiceprzewodniczący Państwowej Rady Geodezyjnej i Kartograficznej. W latach 1972-1999 był członkiem rzeczywistym Stałej Komisji Technologii Produkcji Map i przewodniczącym Komisji ds. Opracowania Diagramów Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej oraz członkiem rzeczywistym Komisji Terminologii Kartograficznej. Od 1976 r. był członkiem, a od 2000 r. przewodniczącym Komitetu Narodowego ds. Współpracy z Międzynarodową Asocjacją Kartograficzną.
W roku 1977 prof. Andrzej Makowski został członkiem Komitetu Geodezji PAN. W latach 1984-1996 pełnił funkcję członka prezydium, a od 1990 do 2003 roku – przewodniczącego Sekcji Kartografii tegoż Komitetu. W latach 1977-2004 był redaktorem naczelnym Kwartalnika Naukowego PAN „Geodezja i Kartografia”, pracował z wielkim oddaniem w Komitecie Historii, Nauki i Techniki PAN oraz w Radzie Naukowej Muzeum Techniki.
Był członkiem założycielem Stowarzyszenia Kartografów Polskich, Sekcji Kartograficznej Stowarzyszenia Geodetów Polskich.
Profesor Andrzej Makowski był autorem ponad 200 opublikowanych prac naukowych, autorem lub współautorem 3 podręczników akademickich, także w języku angielskim, promotorem wielu prac doktorskich i habilitacyjnych. Współautor międzynarodowego słownika kartograficznego (I wyd. 1975). W latach 2001-04 kierował pracą naukową pt. „System informacji topograficznej kraju. Teoretyczne i metodyczne opracowanie koncepcyjne”. Wydanie monograficzne, pod redakcją Profesora, ukazało się drukiem w 2005 r. Jej twórcy uzyskali nagrodę zespołową I stopnia Rektora Politechniki Warszawskiej za osiągnięcia naukowe.
Jego zainteresowana naukowo-badawcze koncentrowały się wokół problematyki technologii wydawania map, grafiki mapy, percepcji treści i formy mapy oraz teorii barwy w zastosowaniu do kartografii i poligrafii. Pod jego kierunkiem powstało wzorcowe opracowanie cyfrowe – mapa topograficzna kraju w skali 1:10 000. Autor oryginalnych technologii sporządzania graficznej formy map ze zdjęć lotniczych lub satelitarnych oraz bezrastrowych reprodukcji obrazów tonalnych. Kiedy do kartografii weszły technologie cyfrowe, doprowadził do skomputeryzowania laboratoriów Politechniki Warszawskiej. Czynny uczestnik wielu naukowych konferencji krajowych i zagranicznych. Był wykładowcą, który swoją postawą, wiedzą i zaangażowaniem emocjonalnym w przekazywane treści potrafił w studenckich umysłach wzbudzić wrażenia poznawcze.
Podczas jubileuszu 80-lecia 16 grudnia 2011 r. dziękowano Mu „za naukę miłości do kartografii”, podkreślano też Jego estetyczne spojrzenie na mapę – malarstwo było bowiem Jego drugą życiową pasją, a Profesor Jerzy Gaździcki wręczył Profesorowi Makowskiemu upominek: reprodukcję znaczka poczty „Solidarność” z 1985 roku, na którym widnieje wizerunek Jubilata, ówczesnego dziekana Wydziału Geodezji i Kartografii i zasłużonego działacza NSZZ „Solidarność”.
Profesor Andrzej Makowski był współorganizatorem studiów poligraficznych na Politechnice Warszawskiej i współorganizatorem Oddziału Poligrafii przy Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Sprawował jednocześnie opiekę nad studiami wieczorowymi, a następnie zaocznymi. W latach 1967-1970 był zastępcą kierownika Oddziału i Dyrektora Instytutu Poligrafii Politechniki Warszawskiej ds. studiów zaocznych.
Profesor Andrzej Makowski od wielu lat pełnił funkcję Przewodniczącego Rady Naukowej Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Poligraficznego i zawsze dbał o rozwój kadry oraz zaplecza kształcenia poligraficznego Instytutu Poligrafii, a później Zakładu Technologii Poligraficznych, troszcząc się o integrację całego środowiska.
W kwietniu 2010 r. na Konferencji Naukowo-Technicznej „Kierunki rozwoju polskiej poligrafii” Andrzej Makowski przedstawił koncepcję poligrafii jako dziedziny wiedzy. Jego wystąpienie pt. „Poligrafia jako dyscyplina naukowa” stanowiło próbę zdefiniowania zbioru pojęć i teorii tworzących podstawy oraz kryteria uznania poligrafii za dziedzinę nauk technicznych. Swoją wizję i rozważania o jej kulturotwórczych determinantach Profesor wiązał z ideą nierozerwalnie spójnej domeny nauki, techniki i sztuki.
W czasie Międzynarodowych Targów Poznańskich – Poligrafia 2013 – miała miejsce inauguracja „Acta Poligraphica”, czasopisma przeznaczonego dla publikacji naukowych dotyczących poligrafii i dziedzin pokrewnych. W zespole redakcyjnym Profesor objął funkcję Redaktora Naczelnego, a utworzenie forum wymiany myśli na temat poligrafii zmaterializowało Jego marzenie o integrowaniu środowisk politechnicznych, uniwersyteckich i artystycznych wokół wspólnych spraw.
Profesor Makowski był znany z erudycji, wysokiej kultury osobistej; był człowiekiem ogromnej wiedzy i szlachetnej elegancji. Słynął z przepięknych wyważonych wypowiedzi wspaniałą polszczyzną, co przypomniał także podczas swojego jubileuszu, gdy dziękował za życzenia wyrażając „nadzieję na kierowanie się prawdą, dobrem i pięknem – także dobrem wspólnym, bo przecież Zakład, a szerzej Wydział i Uczelnia to także wspólnota osób”.
Profesor zawsze utrzymywał, że w Politechnice nie ma pracy, w Politechnice jest życie. Profesor był odznaczany i nagradzany. Ale szczególnie bliski był Mu Medal Politechniki Warszawskiej „Alma Mater Bene Merentibus” (nr 14, 2003) przyznany za osiągnięcia naukowe i dydaktyczne połączone z troską o wartości humanistyczne i społeczne. A także fakt uhonorowania Profesora w trzydziestą rocznicę powstania NSZZ Solidarność w Politechnice Warszawskiej „Splendorem Solidarności” w uznaniu zasług w propagowaniu patriotyzmu i etosu pracy (2010) oraz Medalem Zasłużony dla Polskiej Poligrafii (2012).
Profesor Andrzej Makowski zmarł po ciężkiej chorobie 23 października 2013 roku.
(info Tomasz Dąbrowa)
Dział, w którym zamieszczane są drobne informacje z rynku wydawniczo-księgarsko-poligraficznego.