Ludzie Polskiej Książki (LPK)

Aleksander Rowiński

Wydawca, założyciel i redaktor Oficyny Literatów RÓJ, dziennikarz, reporter, literat; ur. 9 III 1931, Częstochowa. Wykształcenie: absolwent Wydziału Dziennikarstwa UW 1953. Praca, kariera zawodowa. Dziennikarz „Dziennika Zachodniego” od 1954, redaktor sobotnio-niedzielnego dodatku o profilu kulturalno-społecznym „Perspektywy” (pierwszego w tzw. prasie czytelnikowskiej), w 1957 sekretarz redakcji śląskiego tygodnika „Przemiany” (założonego przez Wilhelma Szewczyka). Od 1958 w Warszawie; głównie reporter, literat, współpracownik wielu pism („Prawo i Życie”, „Kultura”, „Życie Literackie”). Autor bestsellerowych reporterskich książek m.in.: Anioły Warszawy dwukrotne wznowienia, nagroda „Życia Literackiego” 1969),  W lepszym towarzystwie (nagroda SDP im. Pruszyńskiego 1976), reportaży z RFN: Tamci żołnierze (1978, rozrachunki z wojną żołnierzy niemieckich), Rozkoszny Pantoffelland (1981), powieści kryminalnej Świat się kończy (tłumaczona na kilka języków), sztuki teatralnej Gorący uczynek (1971), scenariusza filmu Krótkie życie (1976). 1975 inicjator i członek Kolegium Redakcyjnego serii „Ekspres Reporterów” (co miesiąc tomik w nakładzie do 130 tysięcy egz.) – wydawanej przez KAW (zamknięta 1981 przez władze po tomie o strajku w Stoczni Gdańskiej Osiemnaście długich dni). W 1982 zainicjował wydawanie „Przeglądu Tygodniowego” (nawiązującego do tradycji pozytywistycznych) i został jego redaktorem naczelnym; po usunięciu 1984 z tego stanowiska, podjął pracę w Polskim Radio (Redakcja Zagraniczna), następnie TVP (w grupie pracującej nad uruchomieniem Programu 2). Gdy władze państwowe zezwoliły na sprowadzanie kapitału polonijnego postarał się o wspólnika z Niemiec, by założyć małą drukarnię, a w połowie roku 1987, wykorzystując współwłasność tego zakładu, uzyskał pierwszą w PRL licencję na prowadzenie prywatnego wydawnictwa. Tak powstała działająca już 30 lat Oficyna Literatów RÓJ, której program wydawniczy nawiązywał do tradycji przedwojennego wydawnictwa Melchiora Wańkowicza (o aprobatę na kontynuację nazwy wystąpił do b. sekretarki Wańkowicza Aleksandry Ziółkowskiej-Bohem oraz dwóch mieszkających w USA dawnych pracowników ROJ-u; poparcie uzyskał). Wydanie bestsellerowych książek takich jak Ksawerego Pruszyńskiego Noc na Kremlu oraz Prywatne życie Stalina, a także uruchomienie serii kwartalnej „Białe Plamy”, przyniosło wydawnictwu w pierwszych latach działalności znaczny sukces finansowy. W ciągu wielu lat działalności RÓJ wydał 136 tytułów, m.in. Jerzego Janickiego Ni ma jak Lwów (1989), Eryka Infelda Cena Nobla (2000) i in.; ważne miejsce w dorobku ROJ-u zajęły książki autorstwa założyciela wydawnictwa. Szczególną pasją A.R. stały się dzieje Inków, głównie ich ślady w Pieninach; i tak powstały książki Pod klątwą kapłanów (2000), Dreszczowce zamku Dunajec (2004), Przeklęte łzy słońca (2005). A.R. jest także autorem scenariusza filmu dokumentalnego Inkowie w Polsce, emitowanego w 17 stacjach polskich i zagranicznych. Jako miłośnik Trylogii Sienkiewicza, szczególnie postaci Onufrego Zagłoby, cofnął się wyobraźnią do pierwszej połowy XVII wieku i opisał historię jego życia i licznych przygód jako młodzieńca i młodego mężczyzny; tak powstała bogato ilustrowana księga dla młodzieży Pan Zagłoba (1999). Od końca lat 70-ych A.R. interesował się szczególnie postacią Szmula Zygielbojma – polityka Bundu, radnego Warszawy i Łodzi w okresie II RP, podczas wojny członka Rady Narodowej RP w Londynie, który popełnił samobójstwo w kwietniu 1943 roku jako akt protestu przeciw obojętności aliantów, a także organizacji żydowskich w USA – na tragiczny los Żydów polskich. Po pierwszych reportażach przyszedł czas na ważną historyczno-polityczną książkę Zygielbojma życie i śmierć  (wyd. 2004, główna Nagroda im. Hulewicza 2005; ukazała się także po niemiecku). Istotne miejsce w dorobku A.R. zajmuje wydana 2012, bogato ilustrowana księga Pamięć nieustająca adresowana także do młodzieży (Nagroda im. J. Skowronka 2013); jest to publikacja przygotowana wg koncepcji A.R., pod jego redakcją. Konkurs historyczny dla młodzieży pn. „Pamięć nieustająca”, który ma już siódmą edycję – to także inicjatywa A.R., a najlepsze prace – owoc konkursu – opublikował RÓJ w tomie Oni i my (2016). W 2017 Oficyna Literatów RÓJ podjęła decyzję wznowienia serii „Ekspres Reporterów” (wykupionej od KAW 2004). W zespole redakcyjnym jest oczywiście A.R. Działalność społeczna: członek SDP od 1961, członek ZLP od 1975, w latach 1990-98 członek Prezydium Zarządu Głównego ZLP; założyciel Fundacji Ostoja przy Wiśle, członek Rady Fundacji. (bps)

Kontakt: roj@roj.waw.pl
www.roj.waw.pl

2 thoughts on “Aleksander Rowiński

Dodaj komentarz