Bohater Festiwalu to jezuita, ks. Maciej Kazimierz SARBIEWSKI (1595-1640), barokowy poeta, który urodził się we wsi Sarbiewo pod Płońskiem.
Sarbiewski był pierwszym polskim poetą Europejczykiem, uwieńczonym Laurem Poetyckim przez papieża Urbana VIII; ale był także teoretykiem literatury i wykładowcą akademickim, a pod koniec życia kaznodzieją Króla Władysława IV. Współcześni literaturoznawcy przyznają, że właśnie Sarbiewski – jako pierwszy – potrafił przekazać wartości nie tylko antyczne, ale i chrześcijańskie za pomocą uniwersalnych środków artystycznego wyrazu, w języku zrozumiałym dla całej ówczesnej, wykształconej Europy – a więc po łacinie. Holenderski uczony Hugo Grotius pisał, że poeta z Rzeczypospolitej nie tylko dorównał Horacemu, lecz niekiedy go swoim talentem przewyższał. Jezuitę Sarbiewskiego nazwano „Chrześcijańskim Horacym z Mazowsza”.
W 410. rocznicę urodzin poety z Sarbiewa – w 2005 roku środowisko literatów na Mazowszu, z Teresą Kaczorowską na czele, zapoczątkowało głośną akcję przywracania pamięci o tym barokowym poecie, bardziej znanym w Europie niż w Polsce (Sarbiewski należy, obok Sienkiewicza, do Polaków najczęściej tłumaczonych na języki obce). Od lat piętnastu organizowany jest każdego roku Międzynarodowy Festiwal ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” (w tym roku w dniach 10-12 maja). Ich program obejmuje nie tylko sesje naukowe służące rozszerzeniu wiedzy o dorobku Sarbiewskiego, lecz także liczne konkursy o „Laur Sarbiewskiego” (w tym poetyckie na utwory po polsku i po łacinie!), wystawy, koncerty, spotkania literackie, a bierze w nich udział także młodzież. W 2006 roku powstało Stowarzyszenie Akademia Europaea Sarbieviana (AES), które aktywnie uczestniczy w badaniach oraz rozległej akcji upowszechniania wiedzy o Sarbiewskim i o polskiej kulturze baroku. Ta organizacja pozarządowa, kierowana przez Teresę Kaczorowską była głównym organizatorem tegorocznego, już piętnastego Międzynarodowego Festiwalu ks. Macieja Sarbiewskiego, który odbywał się od 10 do 12 maja, po raz pierwszy nie tylko na Mazowszu, lecz i w Wilnie, mieście, które w życiu Sarbiewskiego odegrało ważną rolę. Poeta z Sarbiewa studiował bowiem na Akademii Wileńskiej, uzyskał tam doktorat z filozofii i teologii, wstąpił też w mieście nad Wilią do zakonu Jezuitów, tam też powstawała jego młodzieńcza poezja.
Podczas tegorocznego XV Festiwalu członkowie AES i zaproszeni goście, po uroczystym wieczorze w okazałym Miejskim Centrum Kultury w Płońsku, następnego dnia rano (w sobotę 13 maja) wyruszyli autokarem do Wilna. Przybyli nad Wilię po południu i po zakwaterowaniu w hotelu Domus Maria (dawny klasztor) – w jednej z jego zabytkowych sal – odbyła się sesja poetycko-naukowa znawców i miłośników twórczości Sarbiewskiego z Polski i Litwy. Spotkanie rozpoczęły recytacje utworów poety w oryginale oraz w tłumaczeniu na polski i litewski. Dwa główne wystąpienia merytoryczne dotyczyły „piętnastu lat wskrzeszania pamięci o Sarbiewskim” (a mówiła o tym prezes AES dr Teresa Kaczorowska oraz recepcji Sarbiewskiego na Litwie (ten problem omówiła doc. Żivile Nedzinskaite z Wilna, badaczka i tłumaczka utworów Sarbiewskiego).
Następnego dnia, w niedzielę, uczestnicy Festiwalu, po mszy św. w polskim kościele św. Teresy (ufundowanym przez Paców) podążali po słonecznym Wilnie śladami Sarbiewskiego, a te drogi prowadziły oczywiście na Uniwersytet Wileński. Przy okazji mogliśmy śledzić ślady innych polskich poetów i pisarzy, bo przewodnikiem był dr Józef Szostakowski – autor książek o literackim Wilnie.
(Barbara Petrozolin-Skowrońska)
Dział, w którym zamieszczane są drobne informacje z rynku wydawniczo-księgarsko-poligraficznego.