Wśród 17 rodzajów zbiorów Działu Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka J. Piłsudskiego w Łodzi znajdują się również kolekcje książkowe. Jedną z nich jest kolekcja „Cymelia Druków Dawnych”. Znajdziemy wśród nich wydania stare i rzadkie, ukazujące się w niewielkich nakładach. Takie też są najstarsze wydania Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Warto przyjrzeć się im dzisiaj, gdy po 187. latach od pierwszego wydania w mediach wciąż toczą się dyskusje na temat funkcjonowania poematu w dawnej i współczesnej kulturze oraz o różnych sposobach jego interpretacji.
Wystawa “Pan Tadeusz w dwunastu odsłonach” prezentuje 12 najstarszych edycji tego dzieła. Rozpoczyna ją pierwodruk – wydanie, które ukazało się 28 czerwca 1834 r. nakładem paryskiej oficyny Aleksandra Jełowickiego. Kolejne wydania pochodzą z lat 70., 80. i 90. XIX wieku oraz z początku wieku XX. Wśród nich wyróżnia się luksusowe wydanie z roku 1882, które ukazało się we Lwowie nakładem Księgarni F. H. Richtera (H. Altenberg) z 25. ilustracjami Michała Elwira Andriollego na osobnych tablicach oraz z licznymi drzeworytami w tekście. Książka ukazała się w dużym formacie (37 x 29 cm), w półskórku z brązowej skóry na zielonym płótnie, ze złoconym tytułem. Złocone są też górne brzegi jej bloku (295 kart).
Wystawę kończą dwa wydania jubileuszowe z 1934 roku, w którym przypada setna rocznica pierwszego wydania. Jedno jest w języku polskim, drugie – francuskim. Wśród prezentowanych edycji przeważają te w języku polskim, ale mamy też druki w języku francuskim, niemieckim, a nawet hebrajskim. Jako materiał uzupełniający wykorzystane zostały najbardziej znane ilustracje do Pana Tadeusza autorstwa Michała Elwira Andriollego wydane częściowo w kolorze przez Wydawnictwo Oświatowe „Wspólna Sprawa” w 1967 r.
(źródło WBP w Łodzi)
Dział, w którym zamieszczane są drobne informacje z rynku wydawniczo-księgarsko-poligraficznego.