Z końcem sierpnia poznaliśmy siódemkę książek nominowanych do tegorocznej edycji Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Zwycięzcę bądź zwyciężczynię poznamy 15 października. Swoje wyróżnienie, za sprawą Nagrody im. Natalii Gorbaniewskiej, będą mogli wręczyć też czytelnicy – wystarczy wziąć udział w głosowaniu, które potrwa do 14 października.
Nagroda Gorbaniewskiej pierwszy raz wręczona została w 2014 roku. Po śmierci pierwszej przewodniczącej jury Angelusa, Natalii Gorbaniewskiej, pozostali członkowie jury postanowili uczcić jej pamięć, ustanawiając właśnie nagrodę jej imienia. Początkowo wyróżnienie to miało charakter symboliczny, ale od 2020 roku wiąże się z trzymiesięczną rezydencją literacką we Wrocławiu, na którą zapraszany jest autor bądź autorka nagrodzonej książki. A o wyborze decyduje nie jury, lecz czytelnicy, którzy mogą oddać głos na jedną z siedmiu finałowych książek w plebiscycie internetowym trwającym do 14 października. Autorka lub autor wyróżniony Nagrodą im. Natalii Gorbaniewskiej otrzyma zaproszenie na trzymiesięczne stypendium pisarskie do Wrocławia.
Książki, które trafiły do finału to:
- Alhierd Bacharewicz, „Sroka na szubienicy”, tłum. Igor Maksymiuk, Jan Maksymiuk, Fundacja Pogranicze i Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” (Białoruś)
- Kapka Kassabova, „W stronę Ochrydy. Podróż przez wojnę i pokój”, tłum. Krzysztof Środa, Wydawnictwo Czarne (Bułgaria)
- Zoltán Mihály Nagy, „Szatański pomiot”, tłum. Daniel Warmuz, Warsztaty Kultury (Węgry)
- Edward Pasewicz, „Pulverkopf”, Wielka Litera (Polska)
- Jaroslav Rudiš, „Ostatnia podróż Winterberga”, tłum. Małgorzata Gralińska, Książkowe Klimaty (Czechy).
- Andrzej Stasiuk, „Przewóz”, Wydawnictwo Czarne (Polska).
- Katarzyna Surmiak-Domańska, „Czystka”, Wydawnictwo Czarne (Polska)
W tym roku finalistów wybierało nowe jury, pod przewodnictwem Martina Pollacka, austriackiego pisarza i tłumacza literatury polskiej, laureata Angelusa z 2007. Wraz z nim w gremium jurorskim zasiedli: Wojciech Browarny (literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego), Kinga Dunin (socjolożka, publicystka, krytyczka literacka), Michał Nogaś (dziennikarz radiowy i prasowy związany obecnie z „Gazetą Wyborczą” i Radiem Nowy Świat), Mykoła Riabczuk (ukraiński krytyk literacki i eseista), Justyna Sobolewska (krytyczka literacka, dziennikarka tygodnika „Polityka”) oraz Andrzej Zawada (krytyk i historyk literatury, professor emeritus Uniwersytetu Wrocławskiego).
Natalia Gorbaniewska była rosyjską poetką, dziennikarką, tłumaczką literatury polskiej. Działała w ruchu obrony praw człowieka. Aktywnie uczestniczyła w rosyjskim samizdacie, m.in. jako twórczyni i pierwszy redaktor legendarnej „Kroniki Wydarzeń Bieżących”. Była jedną z ośmiorga uczestników demonstracji na placu Czerwonym 25 sierpnia 1968 roku przeciw wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji. Aresztowana 1969 roku, zwolniona w lutym 1972, po pobycie w więzieniu śledczym i przymusowym więzieniu psychiatrycznym. Wyemigrowała z ZSRR w 1975 roku. Od 1976 roku mieszkała w Paryżu. Pracowała jako dziennikarka w Radiu Swoboda, współpracowała z rosyjskimi pismami emigracyjnymi „Kontinient” i „Russkaja Mysl”. Za przekłady literatury polskiej, m.in. Czesława Miłosza, Józefa Mackiewicza i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, nagrodzona przez Polski PEN Club (1992). Laureatka nagrody paryskiej „Kultury” i Nagrody im. Jerzego Giedroycia (2005). Od 1999 roku była członkiem redakcji miesięcznika „Nowaja Polsza”. W 2006 roku przyjęła polskie obywatelstwo. Zmarła w listopadzie 2013 roku.
Nagrodę otrzymał w roku 2014 Pavol Rankov. W 2015 roku laureatem został Lucian Dan Teodorovici, w 2016 – Varujan Vosganian, w 2017 nagrodę otrzymała Andrea Tompa, w 2018 Maciej Płaza – pierwszy polski laureat nagrody głównej, w 2019 Jurij Wynnyczuk, w 2020 Siergiej Lebiediew, a rok temu Kateryna Babkina.
Gala Angelusa, podobnie jak w latach poprzednich, będzie punktem kulminacyjnym odbywającego się we Wrocławiu Bruno Schulz. Festiwalu. Natomiast jeszcze przed ogłoszeniem laureatów warto wybrać się na spotkania z nominowanymi pisarzami i pisarkami do klubu Proza we Wrocławskim Domu Literatury (Przejście Garncarskie 2, II piętro).
Oto program spotkań:
- 27 września, 19.00 – Jaroslav Rudiš, „Ostatnia podróż Winterberga”, prowadzenie: Maciej Robert
- 6 października, 19.00 – Kapka Kassabova „W stronę Ochrydy. Podróż przez wojnę i pokój”, prowadzenie: Jakub Kornhauser , tłumaczenie: Katarzyna Janusik
- 12 października, 17.30 – Edward Pasewicz „Pulverkopf”, prowadzenie: Dawid Szkoła
- 13 października, 16.00 – Alhierd Bacharewicz, „Sroka na szubienicy”, prowadzenie: Urszula Glensk, tłumaczenie: Joanna Bernatowicz
- 13 października, 19.00 – Andrzej Stasiuk „Przewóz”, prowadzenie: Stanisław Bereś
- 14 października, 17.30 – Katarzyna Surmiak-Domańska „Czystka”, prowadzenie: Waldek Mazur
- Z kolei w niedzielę 16 października o 12.00 rozmowę z laureatką bądź laureatem Angelusa poprowadzi Justyna Sobolewska.
Gala Angelusa jest połączona z wręczeniem innej równie ważnej nagrody literackiej – Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Tego samego wieczoru (15.10) poznamy zwycięzców lub zwyciężczynię w kategoriach: Debiut i Książka roku. Silesiusa za całokształt pracy twórczej odbierze w tym roku Marcin Sendecki. Spotkania poetyckie z laureatami/laureatkami Silesiusa dobędzie się również w Prozie w niedzielę 16 października o 13:30. Rozmowę poprowadzą: Monika Glossowitz i Piotr Śliwiński.
Wcześniej, jeszcze przed ogłoszeniem werdyktu jury, w sobotę 15 października w klubie Proza odbędą się spotkania z cyklu Salon Silesiua:
- 12.00 Salon Silesiusa: Debiuty
Spotkanie wokół książek nominowanych do Silesiusa w kategorii Debiut.
Prowadzenie: Alina Świeściak - 13.30 Salon Silesiusa: Książka roku
Spotkanie z autorkami i autorami nominowanymi Silesiusa 2022 w kategorii Książka roku. Prowadzenie: Adam Poprawa - 15.00 Salon Silesiusa: Marcin Sendecki
Spotkanie z tegorocznym laureatem Silesiusa za całokształt pracy twórczej.
Prowadzenie: Jakub Skurtys
Operator nagród: Wrocławski Dom Literatury
Fundator: miasto Wrocław
Więcej informacji
(info WDL)
Dział, w którym zamieszczane są drobne informacje z rynku wydawniczo-księgarsko-poligraficznego.