LPK: Barbara Petrozolin-Skowrońska

Ludzie Polskiej
Książki
(cykl pod redakcją Barbary Petrozolin-Skowrońskiej i patronatem PTWK)

Barbara Petrozolin-Skowrońska (1937-2023).

Redaktor, wydawca, Sekretarz Generalny PTWK; ur. 24 VII 1937, Warszawa. zm. 22 X 2023, Warszawa. Studia: 1955-61 Wydział Historyczny na Uniwersytecie Warszawskim, mgr historii, 1962-66 tamże studia doktoranckie, specjalizacja historia prasy, historia polskiej inteligencji XIX/XX w. Praca, kariera zawodowa: 1966-90 redaktor encyklopedii PWN, autorka haseł Wielkiej encyklopedii powszechnej PWN, autorka haseł i redaktor działów ( historia Polski XIX w., historia prasy) w encyklopediach uniwersalnych PWN wydanych w latach 70. i 80.; równoległa działalność pisarska, gł. popularnonaukowa i eseistyczna związana z tematyką historyczną, a także artykuły dotyczące książki, gł. encyklopedii (Badania nad encyklopedią luksus czy konieczność? „Przegląd Księgarski i Wydawniczy” 1972 nr 17-18; kilkanaście innych artykułów o encyklopediach polskich i zagranicznych); opublikowała także pierwszy obszerny artykuł z historii PTWK (tamże, 1978 nr 5 i 7); współpracowała z „Kulturą”, „Literaturą”, „Przeglądem Katolickim”, „Mówią wieki” i innymi pismami; 1973-81 współpracowała z Polskim Radiem; 1990-97 Redaktor Naczelna Encyklopedii PWN; stanowisko to objęła w wyniku konkursu, przedstawiając perspektywiczny plan rozwoju encyklopedii PWN w oparciu o systematycznie rozbudowywany i zmodernizowany warsztat encyklopedii uniwersalnych; podkreślając znaczenie, jakie dla tego warsztatu ma wielka encyklopedia, uznała za pierwszoplanowe możliwie szybkie wydanie nowoczesnej średniej encyklopedii uniwersalnej, zwiększenie oferty encyklopedii 1-tomowych adresowanych do różnych grup odbiorców oraz oferty encyklopedii tematycznych – realizacja planu powiodła się; 1991-97 ukazały się 4 typy uniwersalnych encyklopedii 1-tomowych, przeznaczonych do stałych wznowień, 10 encyklopedii tematycznych (w tym Encyklopedia Warszawy – Książka Roku 1994, otrzymała 10 nagród), Nowa encyklopedia powszechna PWN t.1- 6, 1995-96 (bestseller polskiego rynku książki), a także pierwsza polska encyklopedia multimedialna; B.P.S. podsumowała 40-letni dorobek PWN w dziedzinie edytorstwa encyklopedycznego w katalogu polsko-angielskim Encyklopedie PWN (wyd.1997); 1998-2001 (30 IX) – była doradcą Redaktora Naczelnego Encyklopedii PWN; współpracowała w przygotowaniu Wielkiej encyklopedii PWN (do tomu 16), której założenia współtworzyła; 1998 – zainicjowała Kto jest kim w świecie polskiej książki, jako wydawnictwo polsko-angielskie przeznaczone m.in. na Międzynarodowe Targi Książki Frankfurt’2000 i kierowała pracami przy tworzeniu tej książki; ze względu na brak dotacji książka nie ukazała się, a już przygotowane biogramy zaczęły ukazywać się pod jej redakcją na łamach magazynu „Wydawca” w cyklu „Ludzie Polskiej Książki” (od kwietnia 2000 roku do października 2023 opublikowano około 200 sylwetek ludzi ważnych dla polskiej książki). Od 2002 roku B.P.-S. była z-cą redaktora naczelnego magazynu „Wydawca”. Organizacje, praca społeczna: 1970-2023 w PTWK, 1972-82 w Zarządzie Koła PTWK w PWN; 1980-84 i 1988 w Zarządzie Głównym; 1988-92, 1996-2005 w Prezydium ZG PTWK; 1982-2013 przewodnicząca Komisji Historycznej (w dorobku Komisji m.in. Katalog niepublikowanych prac poświęconych historii polskiego ruchu wydawniczego 1988 i kilka edycji Konkursu na najlepszą pracę dyplomową poświęconą historii polskiego edytorstwa, Konkurs PTWK im. Leona Marszałka); 2000-05 Sekretarz Generalna PTWK; od 1978 członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich; od 1980 członek Towarzystwa Miłośników Historii (w Zarządzie 1996-2001); od 1995 członek Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, jako wiceprezes TPW Oddział Powiśle organizowała Powiślańskie Wieczory na Zamku Ostrogskich (koncerty powiązane z popularyzacją tematyki warszawskiej). Publikacje: 7 książek, m.in. Nieświeskie wspomnienia (Stowarzyszenie Nieświeżan, t. I, 1999, t. II Łośgraf 2004), Przed tą nocą [IW Pax 1988, wyd. 2, PWN 1997, w 2013 roku pod zmienionym tytułem Przed nocą styczniową (Zysk i s-ka 2013; wyróżnienie w Konkursie im. profesora J.  Skowronka)], Chałubiński. Portret lekarza z Tatrami w tle (Łośgraf 2003 – wydanie sygnalne, wyd. 2 pt. Król Tatr z Mokotowskiej 8. Portret Doktora Tytusa Chałubińskiego (Iskry 2005, 2011; nagroda Warszawskiej Premiery Miesiąca oraz Książka Jesieni w Przeglądzie Biblioteki Raczyńskich), Zofia Wóycicka. Szkic do portretu (Oddział Powiśle TPW, 2013. Oprócz książek jej dorobek liczy ponad 400 artykułów, recenzji, wywiadów i artykułów naukowych (poświęconych historii prasy, dziejom inteligencji i historii politycznej) w ponad 30 czasopismach (m.in. w „Kulturze”, „Literaturze”, „Kronice Warszawy”, „Nowych Książkach”, „Przeglądzie Katolickim”, „Mówią Wieki” i „Wierchach” i „Wydawcy”); pokłosiem zorganizowanej przez nią sesji „W kręgu Tytusa Chałubińskiego” jest tom „Kwartalnika Historii Nauki i Techniki” nr 2-3/2010); słuchowiska radiowe o charakterze dokumentalnym. Z okazji 85. rocznicy powstania PTWK przygotowała koncepcję specjalnego numeru „Wydawcy” (10-11/2006), tamże artykuł pt. „Wydawcy i księgarze polscy w latach 1921-50” oraz teksty 80 biogramów. Odznaczenia: Zasłużony Działacz Kultury, Srebrny Krzyż Zasługi, Honorowa Odznaka PTWK, Odznaka Zasłużony dla Kultury Polskiej i Medal Pamiątkowy PTWK, Złote Odznaki TPW i SKP, od PTT „Złota Odznakę z Kosówką” medale: 400-lecia Stołeczności Warszawy, Komisji Edukacji Narodowej, Zasłużony dla Warszawy, Zasłużony dla Kultury, Srebrnym „Gloria Artis”, Krzyż Kawalerski „Polonia Restituta”.

(Barbara Paradowska, uzup. Andrzej Palacz)