Edytorstwo Historia książki i druku

“Alicja w Krainie Czarów” w fantazji ilustratorów

Lewis Carrol (fot. 1863, źródło Wikipedia)

155 lat temu Charles Lutwidge Dodgson opowiedział pewną historię trzem młodym siostrom. Wymyślił to, aby uatrakcyjnić im długą wycieczkę łodzią w górę Tamizy. Opowiadanie tak się spodobało jednej z dziewczynek, niejakiej Alice Liddell, że przekonała Dodgsona, aby ten przelał wszystko na papier. Dodgson tak też uczynił i 26 listopada 1864 roku Alice otrzymała ilustrowana przez samego autora broszurę Przygód Alicji pod ziemią (ang. Alice’s Adventures Under Ground). Tak, według legendy, narodziła się późniejsza Alicja w Krainie Czarów. Drukowana wersja książki, rozbudowana w stosunku do rękopisu, ukazała się w 1865 roku z ilustracjami Johna Tenniela i pod znanym do dziś tytułem Alice’s Adventures in Wonderland (pol. Alicja w Krainie Czarów).

Dodgson wydał ją pod pseudonimem Lewis Carroll – najwyraźniej nauczycielowi matematyki z Oxfordu nie wypadało afiszować się własnym nazwiskiem.

Pierwsze polskie tłumaczenie, autorstwa Adeli S. (nazwiska nie znamy) pojawiło się w 1910 roku nakładem Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie. Jego tytuł jest dla nas dość dziwny – Przygody Alinki w Krainie Czarów, przy czym na stronie tytułowej zamiast “czarów” jest “cudów”, a dodatkowa informacja mówi nam, że do tłumaczenia wykorzystano 90. wydanie angielskie. W sumie do dziś ukazało się 11 tłumaczeń polskich. A ile ukazało się wydań Alicji na całym świecie? – tego chyba nikt nie wie.
Tu warto dodać, że rękopis Alicji… znajduje się w Bibliotece Brytyjskiej.

Przez te 155 lat książkę zilustrowało pewnie kilkuset twórców. Oceńmy i pozachwycajmy się pracami niektórych z nich, tym bardziej, że zgodnie z epoką w której tworzyli, stosują oni różnorodne techniki graficzne, style, ujęcia tematów.

Sir John Tenniel, ilustracje do pierwszego wydania 
Alice’s Adventure’s in Wonderland, 1865

Blanche McManus, ilustracje do pierwszego amerykańskiego wydania  
Alice’s Adventures in Wonderland, 1899

Peter Newell, 1901

Arthur Rackham, 1905

Bessie Pease Gutmann, 1907

Max Ernst, 
Alicja w w 1941, 1941 (praca zamieszczona na MoMA
)

Mervyn Peake, 1946

Leonard Weisgard, 1949

Tove Jansson, 1966

Ralph Steadman, 1967

Salvador Dalí, 1969

Kuniyoshi Kaneko, 1974

Nick Hewetson, 1995

Lisbeth Zwerger, 1999

John Vernon Lord, 2009

Yayoi Kusama, 2012

Anthony Browne, 2015

Dodaj komentarz