NIKE 2020 dla Radka Raka za “Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”

4 października, równo o 20:00 w foyer warszawskiej Biblioteki Uniwersyteckiej ruszyła gala Nagrody Literackiej NIKE. Poznaliśmy tegorocznego laureata Nagrody Literackiej NIKE.

W tym roku gala Nagrody bez widzów, a grono nominowanej siódemki autorów, wydawców i jury Nagrody w maseczkach. Gości gali oraz widzów przed ekranami telewizorów przywitał rektor UW prof. Alojzy Nowak. Spotkanie prowadziła red. Grażyna Torbicka.

Na wstępie przypomniano ubiegłorocznego laureata – był nim Marcin Szczygieł, którego książka Nie ma spodobała sie najbardziej jurorom Nagrody 2019 roku. Jak czuje się laureat po roku? – okazuje się, że pandemia ma swoje dobre strony – to odkrycie możliwości spotykania się z czytelnikami on-line. Ale przed nami jeszcze większe “nie ma.

Filmowo zaprezentowano nominowane tytuły, ze sceny mówili o nich autorzy, którzy z rąk G. Torbickiej otrzymywali małe statuetki – złote pióra.

W tegorocznej, 24. już edycji Nagrody Literackiej Nike o miano książki roku rywalizowały dwie powieści, dwa eseje, dwie książki reporterskie oraz biografia.

Nominacje do Nike otrzymali: Agnieszka Dauksza za k siążkę Jaremianka (Wydawnictwo Znak), Joanna Gierak-Onoszko – 27 śmierci Toby’ego Obeda (Wydawnictwo Dowody na Istnienie), Piotr M. Majewski – Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu (Wydawnictwo Krytyka Polityczna), Radek Rak – Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli (Wydawnictwo Powergraph), Paweł Piotr Reszka – Płuczki (Wydawnictwo Agora), Monika Sznajderman – Pusty las (Wydawnictwo Czarne) oraz Filip Zawada – Rozdeptałem czarnego kota przez przypadek (Wydawnictwo Znak).

Równo o godz. 21:00 poznaliśmy tegorocznego Laureata – został nim Radek Rak, 33-letni pisarz, na co dzień pracujący jako weterynarz, za Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli (Wydawnictwo Powergraph) – opowieść o przywódcy rabacji galicyjskiej. Rak łączy w niej prawdziwe i zmyślone fakty na temat życia chłopskiego przywódcy, kontekst historyczny i elementy fantastyczne. Baśń o wężowym sercu to pierwsza od pięciu lat nagrodzona w ramach Nike powieść

Laudacje wygłosił przewodniczący Jury Nagrody prof. Paweł Próchniak. Powiedział m.in.: ta książka to klechda, smutna historia nie z tej ziemi (…) z tą książką jest coś niesamowitego i zadziwiającego (…) jej siłą jest sam fakt snucia opowieści (….) ta literatura przypomina o potrzebie mitu.

W jury Nagrody Nike zasiadali: Teresa Bogucka, Agata Dowgird, Maryla Hopfinger, Dariusz Kosiński, Iwona Kurz, Anna Nasiłowska, Magdalena Piekara, Paweł Próchniak (przewodniczący jury) i Szymon Rudnicki. Swoją decyzję jurorzy podjęli w dniu wręczenia nagrody. Zwycięzca Nike otrzymał 100 tys. zł i statuetkę projektu Gustawa Zemły.

Baśń jest próbą stworzenia na nowo mitologii Galicji. Nie jest powieścią historyczną, i choć napisana z dużym szacunkiem dla ówczesnych realiów społecznych, obyczajowych i politycznych, to zawieszona pozostaje między historią a mitem. Wyrasta z legend, w które obrosła postać chłopskiego przywódcy – tych prawdziwych i tych stworzonych przez Radka Raka.

Śledzimy losy młodego Kóby Szeli, wzrusza nas miłość, jaką obdarzyła go Żydówka Chana, czujemy razy pańskiego bata, przeżywamy zauroczenie zmysłową Malwą, wędrujemy przez krainę baśni, żeby zamieszkać we dworze i poczuć zapach krwi rabacji 1846 roku.

Radek Rak napisał powieść o dobru i złu, które czają się w każdym z nas, o nierównych szansach, o Galicji i o Polsce. Powieść pełną rozbuchanego erotyzmu, ironii i humoru, nakarmioną mrokiem ludzkich serc.

Informacja wydawcy

Dzień wcześniej ogłoszony został internetowy wybór czytelników. Nagrodę tę otrzymała Joanna Gierak-Onoszko, autorka 27 śmierci Toby’ego Obeda (Wydawnictwo Dowody na Istnienie), reporterskiej książki o kanadyjskich rozrachunkach z bolesną przeszłością (wcześniej finalistki Nagrody im. Kapuścińskiego za najlepszy reportaż literacki). – Wbrew pozorom to nie książka o Kanadzie, ale o mechanizmach władzy. O tym, że gdy otwiera się drzwi do wykluczenia, dzieją się rzeczy straszne – mówiła Gierak-Onoszko, odbierając Nike Czytelników 4 października br.

Nagroda Literacka Nike przyznawana jest od 1997 r. w październiku za najlepszą książkę poprzedniego roku. Jej celem jest promocja polskiej literatury. W konkursie mogą startować wszystkie gatunki literackie. Nagrody nie można podzielić ani nie przyznać.

Organizatorami konkursu są Fundacja Nagrody Literackiej „NIKE” i „Gazeta Wyborcza”, fundatorem Fundacja Agory.

(info ap)