Promocja!

HISTORIA ROSJI. Od Ruryka do Putina. Ludzie, daty, wydarzenia

45,00 

autor: Jewgienij Anisimow
wydawca: Inicjał
ISBN 978-83-64066-07-8
f-t B-5, 460 stron, oprawa twarda

Pierwsza na rynku polskim książka w popularny sposób przybliżająca historię Rosji od czasów jej powstania aż po drugą kadencję obecnego prezydenta Władimira Putina. W poruszaniu się po książce pomaga oryginalna jej konstrukcja. Otóż równolegle z prowadzeniem chronologicznego ciągu wydarzeń autor wydziela w niej działy „Ludzie”, „Daty”, „Wydarzenia”, w których prezentuje konkretne zdarzenie czy znaną postać (każdy rozdział zajmuje maksymalnie 1-3 strony. Dzięki temu książkę można czytać od każdego miejsca.

Obejrzyj film prezentujący historię Rosji i promujący książkę.

Kategorie: ,

Opis

Pierwsza na rynku polskim książka w popularny sposób przybliżająca historię Rosji od czasów jej powstania aż po drugą kadencję obecnego prezydenta Władimira Putina. W poruszaniu się po książce pomaga oryginalna jej konstrukcja. Otóż równolegle z prowadzeniem chronologicznego ciągu wydarzeń autor wydziela w niej działy „Ludzie”, „Daty”, „Wydarzenia”, w których prezentuje konkretne zdarzenie czy znaną postać (każdy rozdział zajmuje maksymalnie 1-3 strony. Dzięki temu książkę można czytać od każdego miejsca. Nie znajdziemy w niej suchych faktów i nijakich postaci. Autor wybiera bohaterów według własnego uznania; oprócz postaci znanych kniaź Włodzimierz, Piotr I, Katarzyna II, Stalin znajdziemy też osoby tworzące historię zza pleców wielkich władców, nierzadko kontrowersyjne (przykładowo w dziale „ZSRR podczas II wojny światowej” nic nie ma o Żukowie czy Koniewie, za to znajdziemy rozdział poświęcony gen. Własowowi). Anisimow przedstawia wydarzenia bezstronnie, nie unikając faktów spornych czy też momentów trudnych w rosyjskiej historii (pakt Ribbentrop-Mołotow, sprawa Katynia itd). Uzupełnieniem książki jest kalendarz wydarzeń z historii Rosji.

Książką pisana jest lekkim, popularnym językiem

W liście o sobie nadesłanym do redakcji autor napisał m.in.: …zawsze podziwiałem polski naród, potrafiący zachować swą niezależność mimo czterech rozbiorów (…)cieszę się, że moja książka, napisana dla Rosjan, może choć trochę pomóc w roztopieniu tej lodowej góry niezrozumienia i obcości, jaka wyrosła między naszymi narodami.

SPIS TREŚCI

Stara Ruś IX-XIII w. / 7

Ruś Kijowska (IX-XII w.) / 7

Słowianie pojawiają się w historii świata / 7
862 – zaproszenie kniaziów wareskich / 9
Początek dynastii Rurykowiczów. Ruryk i jego bracia / 9
Powstanie księstwa kijowskiego / 10
882 – połączenie północy i południa Rusi / 11
Oleg Mądry (Wieszczy) / 11
Rządy Igora Starego / 12
Kniahini Olga / 14
Książęce rządy Światosława Igorowicza / 15
972 – śmierć kniazia Światosława /16
Pierwsze waśnie na Rusi / 16
980 – zdobycie władzy przez Włodzimierza Światosławowicza / 17
Rządy Włodzimierza na Rusi / 18
988 – Włodzimierz chrzci Ruś / 19
Włodzimierz Krasne [Jasne] Słoneczko / 22
1015 – zabójstwo kniaziów Borysa i Gleba / 22
Rządy Jarosława Mądrego / 23
Jarosław Mądry, jego skłóceni synowie i wnuki / 25
1097 – zjazd w Lubeczu / 27
Kniaź Oleg Gorysławicz / 29
Włodzimierz Monomach na kijowskim złatostole / 29
1113 – Powieść minionych lat / 30
Włodzimierz Monomach / 31
Następcy Monomacha przy władzy. Początek
rozpadu starej Rusi / 32
Wzrost znaczenia Rusi Włodzimiersko-Suzdalskiej i Halicko-Wołyńskiej / 33
1147 – pierwszy zapis o Moskwie / 35
Losy Gorysławiczów / 36

Ruś Włodzimiersko-Suzdalska (1155-1238) / 37

1155 – powstanie księstwa włodzimiersko-suzdalskiego / 37
Kniaź Andriej Bogolubski / 38
Rządy Wsiewołoda Wielkie Gniazdo
we Włodzimierzu / 39
1216 – Bitwa nad Lipicą / 40
Wzrost znaczenia i potęga Nowogrodu Wielkiego / 41
Nowogrodzianie i ich wiece / 43
1951 – odkrycie nowogrodzkich gramot brzozowych / 44
Najazd Mongołów na Ruś / 45
1237 – upadek Rusi Północno-Wschodniej / 46
Upadek kijowskiego złatostołu / 48
1243 – początek jarzma mongolsko-tatarskiego / 50
Aleksander Newski i jego bracia / 52
15 lipca 1240 – bitwa nad Newą / 52
5 kwietnia 1242 – bitwa na lodzie / 52
Śmierć Aleksandra Newskiego / 54

Ruś Moskiewska (1262-1538) / 55

Walki o władzę następców Aleksandra Newskiego / 55
Kniaź Daniel Aleksandrowicz / 56
Wojna Moskwy z Twerem / 56
1325 – przeprowadzka metropolity Piotra do Moskwy / 58
Iwan Kalita / 59
Rządy Siemiona Dumnego / 60
Lata pięćdziesiąte XIV wieku – „czarna śmierć” na Rusi / 61
Iwan II Krasny [Piękny] i metropolita Aleksy / 62
1392 – śmierć Siergija Radoneżskiego / 63
Rządy Dymitra Dońskiego / 63
Metropolita Aleksy / 65
Bitwa na Polu Kulikowym, 1380 / 66
Kniaź Oleg Riazański / 68
1382 – najazd Tochtamysza i zburzenie Moskwy / 69
Dymitr Doński / 70
Rządy Wasyla I Dymitrowicza / 71
Witold i Zofia / 73
1395 – najazd Tamerlana / 74
Wasyl i Edygej / 74
1410 – poświęcenie się popa Patrykiusza / 76
Wojna domowa na Rusi Moskiewskiej / 76
1432 – zajście na uczcie weselnej Wasyla / 78
Rządy Jurija Dymitrowicza / 79
Szemiaka i jego bracia / 79
Lata ok. 1360-1430 – twórczość Andrieja Rublowa / 80
Samodzielność Cerkwi moskiewskiej / 80
Zakończenie wojny domowej / 81
Wasyl II i Dymitr Szemiaka / 83
28 maja 1453 – upadek Konstantynopola / 84
Polityka zagraniczna: Kazań i Nowogród Wielki / 84
1462 – śmierć Wasyla II Ślepego / 85
Iwan III Wasylewicz / 86
Przyłączenie Nowogrodu / 87
Zrzucenie jarzma mongolsko-tatarskiego / 88
1480 – „Stanie nad Ugrą” [impas ugryjski] / 89
Przyłączenie Tweru / 91
Zofia Paleolog / 92
1485 – włoscy mistrzowie budują sobory w Moskwie / 93
Iwan III – pierwszy samodzierżca / 93
Iwan III i cerkiewnicy / 95
1505 – śmierć Iwana III / 96
Rządy Wasyla III / 97
Maksym Grek i jego otoczenie / 99
1514 – zdobycie Smoleńska / 99
Wasyl III, Salomonida i Helena Glińska / 100
1521 – najazd Tatarów / 102
Narodziny Iwana Groźnego i śmierć Wasyla III / 103
Regentka Helena Glińska / 104

Carstwo Moskiewskie (1547-1689) / 106

Epoka Iwana Groźnego / 106

Młody Iwan IV i walka stronnictw o władzę / 106
Ogłoszenie carstwa / 107
Lata 50. XVI wieku – zajęcie Powołża / 108
Metropolita Makary / 109
Reformy Rady Wybranej / 109
3 grudnia 1564 – początek opriczniny / 110
Metropolita Filip / 113
1570 – upadek Wielkiego Nowogrodu / 114
Wojna inflancka i najazdy tatarskie / 115
1572 – koniec opriczniny / 117
Żony Iwana Groźnego /117
Zdobycie Syberii / 119
17 marca 1584 – śmierć Iwana Groźnego / 119

Borys Godunow i Smuta / 121

Car Fiodor i Borys Godunow / 121
1595 – pokój ze Szwedami /122
Ogłoszenie patriarchatu w Rosji / 122
1591 – ostatni najazd Tatarów na Moskwę / 123
śmierć carewicza Dymitra, Borys Godunow / 124
1598 – wybór cara Borysa Fiodorowicza / 124
Car Borys Godunow / 125
13 kwietnia 1605 – śmierć cara Borysa / 127
Rządy Dymitra Samozwańca I / 128
Car Dymitr Iwanowicz (Samozwaniec I) / 129
17 maja 1606 – zrzucenie z tronu Dymitra Samozwańca I / 130
Rządy Wasyla Szujskiego / 132
Łotr Tuszyński albo Samozwaniec II / 134
17 lipca 1610 – zrzucenie z tronu cara Wasyla / 136
Siedmiobojarszczyna, wybór Władysława na tron carski / 138
Losy dwóch ludzi: cara Wasyla Szujskiego
i patriarchy Hermogena / 140
25 lipca 1611 – Szwedzi zajmują Wielki Nowogród / 141
Powołanie pierwszego pospolitego ruszenia / 141
22 lipca 1611 – zabójstwo Prokopa
Lapunowa / 142
Czyn obywatelski Kuźmy Minina i drugie pospolite ruszenie / 143
26 października 1612 – poddaje się polski garnizon Kremla / 144

Pierwsi carowie dynastii Romanowów / 146
Wybór Michaiła Romanowa na cara
i jego pierwsze działania / 146
Iwan Susanin – był jego bohaterski czyn? / 147
Car Michaił i patriarcha Filaret – ojciec i syn przy władzy / 148
Zakończenie Smuty, carskie wesela / 149
Rosja powraca do Europy / 149
Rosyjskie samodzierżawie XVII w.: car z Dumą Bojarską / 151
1648 – wyprawa Siemiona Dieżniowa / 151
Rządy cara Aleksieja Michajłowicza / 152
Towarzysze cara Aleksieja; Borys Morozow i Atanazy Ordin-Naszczokin / 153
Wojny z Polską i Szwecją. Przyłączenie Ukrainy / 154
1657 – oblężenie przez Szwedów monasteru Pskowsko-Pieczerskiego / 155
Zakończenie wojny z Polską i Szwecją / 156
6 czerwca 1671 – kaźń Stieńki Razina / 157
Nikon i Awwakum – ojcowie Raskołu [rozłamu] / 158
1658 – powołanie monasteru Nowojerozolimsko-Woskriesieńskiego [Zmartwychwstania Pańskiego] / 161
Rodzina cara Aleksieja / 162
Rządy cara Fiodora / 163
1677-78 – kampanie czehryńskie / 165

Carewna Zofia i młody Piotr / 166

Bunt strzelców w 1682 roku i jego następstwa / 166
Carewna Zofia / 167
Rządy carewny Zofii / 168
Kniaź Wasyl Golicyn / 170

Cesarstwo Ros yjskie (1721-1917) / 171

Epoka Piotra Wielkiego / 171

Młodość Piotra I w Preobrażeńskim / 171
8 sierpnia 1689 – zrzucenie Zofii z tronu / 172
Piotr i cudzoziemcy / 173
Kampanie azowskie i powstanie floty rosyjskiej / 174
1697-98 – Wielkie Poselstwo. Piotr i Holandia / 175
Zdławienie buntu strzeleckiego. Rozprawa z Zofią / 175
Piotr, Jewdokia, Anna Mons / 176
Liga Północna i początek wojny północnej / 177
Powstanie nowej armii i floty / 178
Pierwsze zdobycze, założenie Sankt-Petersburga / 179
Wojna w Polsce, wycofywanie armii na Białoruś i Ukrainę / 180
Buławin i Mazepa / 181
27 czerwca 1709 – bitwa pod Połtawą i jej następstwa / 182
Wojna z Turcją. Kampania prucka / 183
30 sierpnia 1721 roku – pokój w Nystad / 184
Reformy Piotra I / 185
Powstaje przemysł rosyjski / 187
22 października 1721 – Piotr I zostaje cesarzem / 187
Imperialna ofensywa Rosji / 188
25 stycznia 1721 roku – powołanie Świętego Synodu / 189
Zmiany w życiu codziennym Rosjan / 190
27 lipca 1718 – kaźń carewicza Aleksieja / 191
Piotr i Katarzyna / 193
28 stycznia 1725 roku – śmierć Piotra Wielkiego / 194

Epoka przewrotów pałacowych (1725-62) / 195

Katarzyna I i Aleksandr Mienszykow / 195
Nowy kurs rządów / 195
6 maja 1727 – śmierć Katarzyny I / 196
Triumf i upadek Mienszykowa / 197
Piotr II i kniaziowie Dołgorukowie / 197
19 stycznia 1730 – śmierć Piotra II / 198
Zamysł wierchowników / 199
Cesarzowa Anna Iwanowna / 199
Wojna z Polską i Turcją / 200
27 czerwca 1740 – kaźń Artiemija Wołynskiego / 201
Biron i bironowszczyzna / 202
17 października 1740 – śmierć Anny Iwanowny / 202
Rządy Iwana VI i regencja Birona / 203
Biron i Münnich / 204
23 sierpnia 1740 – zwycięstwo armii rosyjskiej pod Villmanstrand / 205
Przewrót pałacowy Elżbiety Piotrownej / 205
Aleksiej Razumowski – tajemny mąż cesarzowej / 206
7 marca 1746 – śmierć Anny Leopoldowny / 207
Sałtyczycha – „potwór rodu ludzkiego” / 208
Rozkwit baroku w Rosji / 209
Elżbieta i jej ostatni faworyt Iwan Szuwałow / 209
Dwie wojny czasów Elżbiety / 210
25 grudnia 1761 – śmierć Elżbiety Piotrowny / 211
Rządy Piotra III / 212
18 lutego 1762 – manifest o „darowaniuprzywilejów i wolności wszystkim dworianom” / 213
Spisek i przewrót cesarzowej Katarzyny / 214

Epoka Katarzyny II. Paweł I / 215

6 lipca 1762 – zabójstwo Piotra III / 215
Rządy Katarzyny II / 216
1766 – Nakaz Katarzyny II / 217
Zabójstwo Iwana Antonowicza / 217
Zwycięskie wojny na południu / 218
Feldmarszałek Rumiancew i jego pochodzenie / 219
26 czerwca 1770 – zwycięstwo floty rosyjskiej pod Czesmą / 219
Aleksandr Suworow / 220
Bunt Pugaczowa / 220
Grigorij Potiomkin / 221
1785 – Żałowannyje gramoty dworiaństwu i gorodam / 222
Rozkwit sztuki w czasach Katarzyny II / 223
Gawriił Dierżawin / 224
1764 – założenie Instytutu Smolnego / 224
Ostatnie lata Katarzyny II / 225
5 listopada 1796 – śmierć Katarzyny II / 226
Paweł I / 226
Nowe porządki za Pawła I / 227
5 kwietnia 1797 – Dekret o następstwie tronu / 229
Imperatorskie wojny Pawła / 229
11 marca 1801 – spisek i zabójstwo Pawła / 230

Rosja w pierwszej połowie XIX wieku / 231

Początek rządów Aleksandra I / 231
1812 – zesłanie Michaiła Spieranskiego / 232
Aleksander I / 233
1801 – przyłączenie Gruzji do Rosji / 233
Wojny z Napoleonem / 234
Matka i siostra imperatora / 235
Wojna narodowowyzwoleńcza 1812 roku / 237
24-26 sierpnia 1812 – bitwa pod Borodino / 238
Pożar Moskwy, Francuzi wycofują się / 239
19 marca 1814 – Aleksander I wkracza do Paryża / 241
Arakczejew i osiedla wojskowe / 242
19 listopada 1825 – śmierć albo odejście Aleksandra / 243
Listopad – grudzień 1825 roku – bezkrólewie i powstanie dekabrystów / 244
13 lipca 1826 – kaźń dekabrystów / 246
Obrona starych porządków za rządów Mikołaja I / 247
Cesarzowa Aleksandra Fiodorowna i jej dzieci / 248
1830-31 – powstanie w Polsce / 249
„Wariat” Piotr Czaadajew / 250
Wojny na Wschodzie / 251
Jermołow i Szamil / 252
Wojna krymska / 253
18 lutego 1855 – śmierć Mikołaja I / 254

Wielkie reformy Aleksandra II
Początek Wielkich Reform / 255
Aleksander II i jego brat Konstanty / 255
19 lutego 1861 – zniesienie prawa pańszczyźnianego i inne reformy / 257
Kanclerz Gorczakow / 258
26 sierpnia 1859 – zdobycie Gunibu.
Pojmanie Szamila / 259
Rosja rusza na Wschód / 260
1867 – sprzedaż Alaski Stanom Zjednoczonym Ameryki Północnej / 261
Wojna z Turcją. Wyzwolenie Bułgarii / 261
Michaił Łoris-Mielikow / 262
Rewolucjoniści i zamach na cara / 263
Księżna Jurjewska / 263
1 marca 1881 – zabójstwo Aleksandra II / 264

„Narodowe samodzierżawie” Aleksandra III i Mikołaja II / 265

Aleksander III i jego żona / 265
Początek epoki „narodowego samodzierżawia” / 266
1891 – sojusz z Francją / 268
Aleksander III i jego śmierć / 269
Mikołaj II / 270
17 maja 1898 – tragedia na Chodynce / 271
Witte i Plehwe / 272
1896 – powołanie „Sojuza bor’by” [Związku Walki] / 272

Cesarstwo Rosyjskie w epoce wojen i rewolucji XX wieku / 274

Wojna rosyjsko-japońska / 274
9 stycznia 1905 – krwawa niedziela / 274
Mikołaj i Aleksandra / 275
1906-11 – Rząd Piotra Stołypina / 276
Boom ekonomiczny i wybuch pierwszej wojny światowej / 277
Grigorij Rasputin / 278
Rewolucja lutowa 1917 roku / 279
Rząd Tymczasowy i Rada Piotrogrodzka / 281
4 kwietnia – „Tezy kwietniowe” Lenina / 282
Kiereński, Korniłow i Lenin / 283

Rosja w okresie radzieckim (1917-91) / 285

Powstanie Rosji Sowieckiej. Wojna domowa / 285

Rewolucja 25 października 1917 roku / 285
7 grudnia 1917 – powołanie CzK / 286
Polityka bolszewików w stosunku
do robotników i chłopów / 287
Liszeńcy – nowa klasa rosyjska / 289
5 stycznia 1918 – Zgromadzenie Ustawodawcze / 290
„Czerwony Teror” / 291
Lenin / 292
17 lipca 1918 – rozstrzelanie carskiej rodziny / 293
Ustanowienie monopolu partyjnego /295
3 marca 1918 – „pochabny” brzeski
traktat pokojowy / 296
Wybuch wojny domowej / 296
10 marca 1918 – przejazd rządu Lenina
z Piotrogrodu do Moskwy / 298
„Biali”, „czerwoni” i „zieloni” szaleńcy / 298
Maj 1918 – bunt Czechosłowaków / 300
Lew Trocki / 300
1919 – przełom w wojnie domowej / 302
Zwycięstwo czerwonych w wojnie domowej / 303
Grigorij Kotowski / 305
Marzec 1921 – powstanie kronsztadzkie / 306

Nowa Polityka Ekonomiczna (1921-29) / 309

Zwrot w stronę nowej polityki ekonomicznej / 309
Lenin i rosyjska inteligencja / 311
1922 – rozprawa z Cerkwią / 313
Powstanie ZSRR / 315
Choroba Lenina i początek walki o władzę / 317
21 stycznia 1924 – śmierć Lenina i zaostrzenie walki wewnątrzpartyjnej / 319
Stalin i walka z Trockim, Zinowjewem i Kamieniewem / 320
1925 – XIV Zjazd WKP(b), kurs na industrializację / 322
Nikołaj Bucharin / 323
Polityka zagraniczna ZSRR w latach 20. i początku 30. XX wieku / 325
1924 – „Pasmo uznawania” ZSRR i „eksport rewolucji” / 326

Stalinizm – okres przedwojenny (1929-39) / 329

Stalinowska industrializacja / 329
7 listopada 1929 – artykuł Stalina Rok wielkiego przełomu / 331
Los rosyjskiego chłopstwa w epoce kolektywizacji / 332
Pawlik Morozow / 334
1933 – głód na Ukrainie / 335
Kult jednostki / 336
Styczeń 1934 roku – „zjazd zwycięzców” / 337
Maksym Gorki / 338
Początek „Wielkiego Terroru” / 339
Tuchaczewski i inni wojskowi / 341
1936-38 – „procesy moskiewskie” / 342
Masowe represje / 344
Nikołaj Jeżow / 345
Powstanie GUŁAG-u / 346
5 grudnia 1936 – stalinowska konstytucja / 348
Społeczeństwo sowieckie / 348

ZSRR w drugiej wojnie światowej (1939-45) / 352

23 sierpnia 1939 – pakt Ribbentrop-Mołotow / 352
Ofiary i kaci Katynia / 354
Aneksja krajów nadbałtyckich i „wojna zimowa” / 355
Stalin i Hitler / 356
22 czerwca 1941 – początek wielkiej wojny ojczyźnianej / 359
Stalin na początku wojny / 360
Odwrót i bitwa pod Moskwą / 360
28 lipca 1942 – rozkaz Nr 227 / 363
Przełom w wojnie – bitwa stalingradzka / 364
Lato 1943 – bitwa pod Kurskiem / 365
Społeczeństwo po obu stronach frontu / 366
Działania wojenne drugiej połowy 1943
– wiosny 1945 / 369
4 lutego 1945 – konferencja jałtańska / 370
Generał Własow / 371
Kapitulacja Niemiec / 372

Związek Radziecki w okresie powojennym (1945-53) / 373

5 marca 1946 – przemówienie Churchilla w Fulton. Początek zimnej wojny / 373
Odbudowa gospodarki / 374
Powojenne społeczeństwo sowieckie / 376
Sierpień 1946 – uchwała KC WKP(b) „O czasopismach ‘Zwiezda’ [Gwiazda] i ‘Leningrad’” / 377
Sprawa ,,leningradzka” i inne / 378
21 grudnia 1949 roku – 70-lecie Stalina / 379
Śmierć Stalina / 380

Chruszczowowski okres historii radzieckiej (1953-64) / 382

Walka następców o schedę po Stalinie / 382
Ławrientij Beria / 382
Luty 1956 – XX Zjazd KPZR / 384
Nikita Chruszczow / 386
Polityka rolna Chruszczowa / 387
4 października 1957 – pierwszy sputnik Ziemi / 389
Kryzys kubański i polityka Chruszczowa wobec Węgier / 390
Inteligencja i Chruszczow / 392
Październik 1964 – usunięcie Chruszczowa / 394

Rządy Breżniewa. Czasy zastoju (1964-85) / 396

Breżniew i „rządy kolektywne” / 396
Początek zastoju w gospodarce / 397
Dysydenci a władza / 398
Wkroczenie do Czechosłowacji / 400
27 grudnia – wkroczenie do Afganistanu / 401
Władza „gerontokratów” / 421
Andropow i Czernienko / 424

Epoka Gorbaczowa – rozpad ZSRR (1985-91) / 406

Michaił Gorbaczow / 406
Pierestrojka / 407
Upadek obozu socjalistycznego / 407
19 sierpnia 1991 – pucz GKCzP / 410
Gorbaczow i puczyści / 411
Rozpad ZSRR / 412

Nowa Rosja (od 1991 roku ) / 414

Rządy Jelcyna (1991-99) / 414

„Szturm rynkowy”, czyli reformy
Gajdara /414
Reformatorzy i społeczeństwo / 415
4 grudnia 1993 – ostrzelanie parlamentu / 416
Jelcyn – „Prezydent wszechrusi” / 419
Druga prezydentura Jelcyna / 421

Władimir Putin przy władzy / 424

Wywyższenie Putina /424
31 października 1999 – dymisja Jelcyna / 425
Dziesięciolecie rządów Putina / 425

Historia Rosji – kalendarz wydarzeń / 433

……………………………..

RECENZJA:

Gabriel Kamiński
portal ksiazka.net.pl

Ogromny obszar rosyjskiej ziemi kryje w sobie jeszcze nie jedną tajemnicę i nie chodzi tu tylko o dobra naturalne jakie się pod nią znajdują, lecz przede wszystkim o prawdę historyczną wyznaczającą politykę i ciągłość polityczną tego kraju. Jako młody człowiek zaczynałem od rosyjskich bajek Puszkina, „Opowiadań” Czechowa, a skończyłem na „Dzienniku pisarza” Dostojewskiego, za nim nie odkryłem w roku siedemdziesiątym monumentalnej„Historii Rosji” Ludwika Bazylowa wydanej rok wcześniej przez Zakład Narodowy Ossolineum.

W międzyczasie pojawiło się sporo publikacji na ten temat, m.in. w latach milenijnych autorstwa Richarda Pipesa znakomita trylogia „Rosja carów”, Rewolucja rosyjska” i ostatnia część” Rosja bolszewików”. Wcześniej studenci, czytelnicy, domorośli historycy chcąc dowiedzieć się czegoś o historii naszego wschodniego sąsiada zwykle sięgali po klasyczne już dzieło Bazylowa, którego kolejne wydanie w dwa tysiące szóstym roku prof Paweł Wieczorkiewicz. Uzupełnił o rozdziały omawiające dzieje Związku Radzieckiego od chwili jego powstania do rozpadu. Potem posypały się kolejne pozycje do tej pory będące na „cenzurowanym”, “I powraca wiatr” Władimira Bukowskiego, „Archipelag Gułag,”Krąg pierwszy” Aleksandra Sołżenicyna czy Johna Barrona KGB dzisiaj”, uzupełnione o ważne książki Władimira Sorokina “Dzień oprycznika” czy Jamesa Billingtona Ikona i topór”. Historia kultury rosyjskiej”. Myślę jednak, że złożoność historii Rosji, a później Rosji Sowieckiej w połączeniu z zagadkami rosyjskiej duszy tworzą mieszankę zgoła na tyle niebezpieczną i wybuchową, że wielu nie będzie miało odwagi by zabrać ją jako podręczny bagaż sobą w podróż.

Autor niniejszej publikacji Jewgienij Anisimow jest doktorem nauk historycznych, profesorem, głównym konsultantem naukowym Sankt-Petersburskiego Instytutu Historii Rosyjskiej Akademii Nauk, a także wykładowcą w kilku uczelniach wyższych. Jak nikt przed nim jest predestynowany do tego by napisać zwięzłą, a przez to popularną „Historię Rosji”. Autor około trzydziestu publikacji naukowych i popularnonaukowych. Prowadzi cykliczne programy telewizyjne „Tajemnice pałacowe” i „Zniewolone losy” w telewizji ,,Kultura” oraz „Gabinet historii” na kanale „Rossija”. Przyzwyczajony jest do przekazywania skrótowego materiału swoim słuchaczom.

Pierwszy raz czytałem opracowanie Anisimowa przyzwyczajony do stylu jego poprzedników, rozległa panorama, w tym społeczna, ekonomiczna i geograficzna, a tu mamy do czynienia z krótkimi artykułami np. hasło „Ruś Kijowska” (IX-XII w.), a pod nim podpunkty: Słowianie pojawiają się w historii świata, 862 zaproszenie kniaziów wareskich, aż o 1147 – Pierwszy zapis o Moskwie. Każda z tych podhistorii rozwija swoją własną narrację powiązaną z hasłem naczelnym Rusią Kijowską i początkiem państwowości. Anisimow po mistrzowsku skonstruował swoją monografię chcąc w krótkich charakterystykach pokazać te historie, których następstwa zaważyły na późniejszych losach Rosji. Więc w ślad za Rusią Kijowską mamy Ruś Włodzimiersko-Suzdalską i Moskiewską, potem w następstwie dynastycznych rozgrywek Cesarstwo Moskiewskie, Borsya Gudowa i Smutę. Przy okazji powołanie przez Iwana Groźnego „opryczniny” i upadek Wielkiego Nowogrodu, a także narodziny dynastii Romanowów i samodzierżawia naznaczyło na długie lata politykę społeczną nieludzkim wyzyskiem, a politykę mocarstwową ekspansją na Daleki Wschód i dominacją w tej części Europy.

Anisimow znakomicie pokazuje też walkę carów z cerkwią, a także degrengoladę społeczeństwa z jednej strony, „trzymanego na krótkiej smyczy”, a z drugiej popychanego kańczugiem. Polskiemu czytelnikowi wydać się mogą kontrowersyjne i nie zgodne z naszą polityką historyczna oceny takich postaci jak Katarzyna II, za której „rozkwitła sztuka i nauka w Rosji, czy generała Paskiewicza i marszałka Suworowa – zdobywcę i kata Warszawy z tysiąc siedemset dziewięćdziesiątego piątego.

Mamy zatem przed sobą współczesne opracowanie „Historii Rosji” w formie zgoła podręcznikowej. Układ treści i ilustracji przypomina encyklopedię, a syntetyczne potraktowanie historycznego materiału oraz wybór ciekawych postaci: kniazia Olega Riazańskiego, Dymitra Dońskiego, Iwana III Wasylewicza, Zofii Paleolog, Iwana III, pierwszego samodzierżcy, regentki Heleny Glińskiej, cara Michała i patriarchy Filareta, Nikona i Awwakuma – ojców rozłamu, carewny Zofii, Birona i bironowszczyzny, rządów Iwana VI i regencji Birona, co stworzyło potem epokę Katarzyny II i Pawła I, sprawia, że czyta się ich życiorysy i losy jak “leksykon wybitnych nieznanych Rosjan”.

Huśtawka i niepewność, co od własnych losów towarzyszyła Rosjanom przez całą ich historię; wcześniejsze zdziesiątkowanie rodów ruskich przez najazdy mongolskie i tatarskie zapoczątkowało późniejszą „opryczninę„samodzierżawie”, potem krótki czas reform społecznych Katarzyny II, i zniesienie tychże po jej śmierci przez Pawła I, i budowa za Aleksandra I osiedli wojskowych, apotem kolejna obrona starych porządków – kaźnie dekabrystów – przez Mikołaja I. Bez przerwy Rosjanin mógł za byle słowa, czyny, zesłanym być na Syberię, która już od dawna pełniła rolę naturalnego żandarma i więzienia. Reformy Aleksandra II, były mocno spóźnione, a narodowe samodzierżawie za Aleksandra III i Mikołaja II nie zapobiegło ruchom anarchistyczno-rewolucyjnym.

Szkoda, że ostatni rozdział „Rosja w okresie radzieckim (1917-1991) potraktowany zostały skrótowo. Na niespełna siedemdziesięciu stronach Anisimow skondensował, co prawda w mistrzowski sposób zawiłą, przebogatą epokę rewolty bolszewików, okresu stalinowskiego, kukurydzianej chruszczowszczyzny, breżniewowskiej gerontokracji, aż po epokę gorbaczowskiej pierestojki, a potem rozpadu ZSRR i prezydencką oligarchiczną republikę Borysa Jelcyna. Ale przyznaję, iż najciekawszym dla mnie osobiście okresem były czasy rządów pierwszych reformatorów”: Piotra I i Katarzyny II, kiedy to Rosja z kraju kontynentalnego stała się imperium morskim, od Królewca po morze Czarne,aż po Krym.

Na czterystu trzydziestu stronach Jewgienijowi Anisimowi udało się napisać na nowo „Historię Rosji”, kraju najeżdżanego, łupionego, niszczonego i ponownie odradzającego się. Nie wiadomo, czy to skutek rosyjskiego fenomenu jakim jest wschodnia słowiańska duchowość, będąca spadkobierczynią bizantyjskiej tradycji, czy też rosyjski niezłomny charakter, upór, przywiązanie do ziemi, ojczyzny – patriotyzm do którego odwoływali się najwięksi tyrani Iwan Groźny, Piotr I, Katarzyna II, Aleksander I, Mikołaj II, Lenin, Stalin.
Rosyjska Duma, z jej teraźniejszym putinowskim „dumwiratem” stanowi niezgłębioną tajemnicę Rosjan, którzy pomimo propagandy sukcesu, tak jak młodzi Polacy wyjeżdżają za chlebem, ale jak piszą „wrócą do Ojczyzny”, jak tylko ktoś poważnie zagrozi „Matiuszce Rasiji”. Bo to ona jest mityczną założycielką obecnej putinowskiej Rosji.

Informacje dodatkowe

Waga 1,0 kg
Wymiary 24 × 17 × 4 cm
nazwa

Wartość

Opinie

Na razie nie ma opinii o produkcie.

Napisz pierwszą opinię o „HISTORIA ROSJI. Od Ruryka do Putina. Ludzie, daty, wydarzenia”