– To dopiero druga edycja Jesiennych Targów Książki, wzięło w niej udział już dwa razy więcej wydawnictw i liczymy, że odwiedziło je dwa razy więcej czytelników – około 30 tys. osób. Na tak młodą inicjatywę to sukces. Tak podsumował Jesienne Targi Książki (JTK) w Warszawie Jacek Oryl – dyrektor Targów i wiceprezes ich organizatora, czyli Fundacji Historia i Kultura.
Przez trzy targowe dnii (8-10 września) plac obok Pałacu Kultury i Nauki (PKiN) w Warszawie żył książką. Ze swą ofertą na czytelników czekało blisko 150 wystawców, w tym duża grupa wydawców komiksów, planowanych było około 40 spotkań z pisarzami na trzech scenach i 100 spotkań na stoiskach – łącznie ponad 140 wydarzeń. Wśród autorów to m.in.: Michał Witkowski, Michał Rusinek, Wojciech Chmielarz, Katarzyna Puzyńska, Magdalena Rigamonti, Joanna Kuciel-Frydryszak, Wit Szostak, Jarosław Kurski, Marcin Kącki, Justyna Kopińska, Wacław Radziwinowicz, Aneta Jadowska, Juliusz Machulski, Jacek Tacik, Katarzyna Berenika Miszczuk, Magdalena Wolińska-Riedi, czy Agnieszka Klessa-Shin.
Czy mogło być ich więcej? Wszak to oni w części generują ruch na stoiskach? Zabrakło np. autorek tak popularnej wśród młodzieży literatury young adults.
– Pamiętajmy, że mamy początek września, okres tuż po urlopach, na rynku raczej mało nowości; to czas na podręczniki szkolne – mówi Jacek Oryl. – Wydawcy szykują nowości na koniec października. Oprócz tego nie do końca jeszcze pamiętają o tym wydarzeniu. My sami zresztą szukamy odpowiednie dla niego formuły i miejsca – w ubiegłym roku przecież odbyły się w Arkadach Kubickiego Zamku Królewskiego. Obecne miejsce jest lepsze, tu mamy otwartą przestrzeń, ciąg pieszy od metra do Dworca Centralnego, co też regeneruje dodatkowych gości-czytelników. W bliskiej już przyszłości będziemy mogli wykorzystać na targowe potrzeby sale wykańczanego Muzeum Sztuki Współczesnej – jego władze są nam bardzo przychylne, a jeszcze dalej – stawianego obok teatru. Perspektywy na rozwój więc są.
A co do autorów książek young adults, to raz, że nie ma nowości, a dwa, że specjalnie nie naciskaliśmy ich wydawców, wiedząc, z jakimi problemami przyjdzie nam się wówczas zetknąć: ten tłum dziewcząt w kolejkach do autorów wymaga specjalnego, wydzielonego miejsca, dodatkowej ochrony itd. Przygotowujemy się na to podczas Targów Książki w Katowicach.
A może „odpuścić sobie” literaturę tego typu (nic jej nie ujmując) i zostawić na JTK książki z wyższej półki. Jesienne Targi Książki Non Fiction – ładnie brzmi przecież.
Warunkiem powodzenia wydarzenia na otwartej przestrzeni jest pogoda. W tym roku aż za bardzo dopisała. Jacek Oryl zaznacza, że była zamówiona, choć nie aż w takiej skali; niektórzy wydawcy wywieźli spod PKiN całkiem piękną opaleniznę. Ale, jak powiedział klasyk „Taki mamy klimat”.
– Pogoda, a raczej jej zmienność, jest istotnym elementem wydarzeń na świeżym powietrzu. Wciąż się uczymy je organizować, wyciągamy wnioski z błędów – np. scenę główną umieściliśmy w namiocie. To się sprawdziło i pewnie powtórzymy to w maju podczas Międzynarodowych Targów Książki.
A co na samych targach? Pierwszy dzień to m.in. otwarcie Targów. W uroczystości wzięli udział m.in. Wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz, poseł Michał Szczerba, Przewodnicząca Komisji Kultury i Promocji Miasta Agnieszka Wyrwał, wiceprezes Polskiej Izby Książki Grzegorz Majerowicz. Wręczono stosowne wyróżnienia. I tak Kolegium Honorowej Odznaki Zasłużony dla Warszawy przyznało Odznakę Ryszardowi Bańkowiczowi, nestorowi polskiego księgarstwa, Przewodniczącemu Rady Etyki Mediów, a Polskie Towarzystwo Wydawców Książek uhonorowało swym Dyplomem Stulecia kolejne osoby i instytucje zasłużone dla książki. W tym gronie znaleźli się m.in. prof. Grażyna Borkowska, Agnieszka Chamera-Nowak, Marytka Czarnocka, Maria Kulik, Teresa Wieczorek, Tadeusz Deptuła, Grzegorz Majerowicz, Jerzy Okuniewski, a z instytucji: Arkady, Czytelnik, Dwie Siostry i Nasza Księgarnia (patrz pełen wykaz).
A co na stoiskach i scenach? Z przez nas zauważonych to np. spotkanie z autorką Polki w Korei Agnieszką Klessą-Shin – największa scena pod namiotem była przepełniona, zainteresowania tym krajem chyba przerosło oczekiwania organizatora i wydawcy (Znak), o wspomnieniach swej babki Zofii z Odrowąż-Pieniążków Skąpskiej opowiadał Rafał Skąpski, długa kolejka ustawiła się po autograf Martyny Wojciechowskiej, swe powieści podpisywały Iwona Kienzle, Iza Kuna, panowie Tomasz Kwaśniewski i Jacek Masłowski. Nasza Księgarnia na Targi zjechała obwoźną księgarnią, książki można był kupić po okazyjnych cenach – do 70 proc. , jak można było przeczytać na jednym z ogłoszeń, wydawnictwo Wielka Litera uczciła swe 11-rocznicę istnienia akcją „wszystko po 11 zł”, Składnica Księgarska i Emulus.pl sprzedawały książki po outletowych cenach.
Działo się!
Organizatorem Jesiennych Targów Książki jest Fundacja Historia i Kultura. Mecenasem wydarzenia jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS. Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawują: Prezydent m.st. Warszawy, Instytut Książki, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek, Polska Izba Książki, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Stowarzyszenie Księgarzy Polskich i Komitet Ochrony Praw Dziecka.
Andrzej Palacz (ur.1957), redaktor naczelny magazynu ,,Wydawca” i portalu wydawca.com.pl, wydawca książek (literatura historyczna), dziennikarz branżowy, tłumacz, autor książki “Karolina Sobańska. Odeska Mata Hari”. Wykładowca edytorstwa i poligrafii na Podyplomowych Studiach Polityki Wydawniczej i Księgarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Absolwent Moskiewskiego Instytutu Poligrafii.